KRITISCH OP COSENSUS 

Behoorlijk Bestuur voor Den Helder en Julianadorp heeft tijdens de raadscommissievergadering van 26 mei stevig oppositie gevoerd tegen het voorstel van het college om géén zienswijze in te dienen op de begroting van Cocensus.

Cocensus is een gemeenschappelijke regeling van 14 gemeenten, die verantwoordelijk is voor het innen van gemeentelijke belastingen en het vaststellen van WOZ-waardes. Hoewel de uitvoering bij Cocensus ligt, blijft de gemeenteraad verantwoordelijk voor hoe ons belastinggeld wordt besteed en of dat op een zorgvuldige manier gebeurt.

Tijdens de vergadering spraken Ruud van Gimst en Sjoerd Oudijk namens onze fractie hun zorgen uit. De bijdrage van Den Helder aan Cocensus stijgt met ruim 3%, terwijl het weerstandsvermogen van Cocensus op een zorgwekkend laag niveau ligt van slechts 0,52. Dat betekent dat als er tegenvallers zijn, Cocensus die niet zelf kan opvangen – en de rekening bij de deelnemende gemeenten, dus ook bij Den Helder, komt te liggen.

Wij vinden het onbegrijpelijk dat het college dit niet benoemt in het voorstel. In elke andere begroting zou zo’n laag weerstandsvermogen direct leiden tot kritische vragen vanuit de raad. Maar als het gaat om een samenwerkingsverband zoals Cocensus, wordt het ineens als normaal gezien. Daar doen wij niet aan mee.

Sterker nog: in het verleden is gebleken dat Cocensus er financieel een potje van maakte. Denk aan ongebruikte leaseauto’s, overbodige koffiemachines, een leegstaand gebouw, en een jaarrekening die werd afgekeurd door de accountant. Hoewel er verbetering is, moeten we als raad wél de vinger aan de pols houden.

Behoorlijk Bestuur wil dat de gemeenteraad zijn controlerende taak serieus neemt. Wij kiezen niet voor klakkeloze instemming, maar voor duidelijke keuzes, transparantie en verantwoordelijkheid. Daarom hebben wij gepleit vóór het indienen van een zienswijze. Want Cosensus moet geen ongrijpbare gedrocht worden, maar een dienstbare organisatie die zuinig en transparant werkt met gemeenschapsgeld.

Consensus is geen doel op zich. Het belang van onze inwoners wél.

Woordvoering in tekst⤵️

Namens Behoorlijk Bestuur voor Den Helder Julianadorp wil ik graag het woord nemen over het voorstel rondom de zienswijze op de begroting 2026 en het meerjarenperspectief van Cosensus. We willen hier nadrukkelijk onze standpunten uiteenzetten met als belangrijkste boodschap: Wij zijn geen voorstander van het klakkeloos volgen van Cosensus. Zeker niet als dat ten koste gaat van lokale belangen, transparantie en democratische controle.

Het is inmiddels een hardnekkige gewoonte geworden binnen samenwerkingsverbanden zoals Cosensus. Men zoekt consensus en wie daar niet in meegaat, wordt al snel als lastig of onredelijk weggezet. Maar laat het duidelijk zijn: Behoorlijk Bestuur voor Den Helder Julianadorp is niet op aarde om in te stemmen om het instemmen. Wij zijn hier om het belang van onze inwoners te dienen, om kritisch te kijken naar de besteding van het belastinggeld, en om te zorgen dat Den Helder en Julianadorp niet opgaan in een anonieme bestuurlijke eenheidsworst.

Het college stelt voor geen zienswijze in te dienen op de begroting van Cosensus. Waarom? Omdat alles volgens de regels is verlopen? Omdat de cijfers kloppen? En omdat andere gemeenten ook geen zienswijze indienen?

Maar voorzitter, dit is voor ons geen reden om onze controlerende taak te laten versloffen! Juist in de tijd waarin de lasten van onze inwoners stijgen, de bijdrage van Den Helder stijgt met ruim 3%, moeten we kritisch zijn.

Wat ons bijzonder zorgen baart is het weerstandsvermogen van Cosensus. Ligt op slechts 0,52. Dit is een zorgwekkend laag niveau. Zeker gezien de risico’s die samenwerkingsverbanden met zich meebrengen. Wat ons verbaast is dat dit lage weerstandsvermogen niet eens terugkomt in het voorstel van het college. Als dit in de begroting van Den Helder zou staan, zou de hele raad daarover vallen.

Waarom worden hier geen kritische vragen over gesteld richting Cosensus? Waarom nemen we genoegen met een proces waarin zulke fundamentele financiële risico’s niet eens benoemd worden?

Sterker nog, we vinden dat Cosensus zelf financieel beter moet presteren! Het is aan Cosensus om orde op zaken te stellen, efficiënter te werken en te zorgen voor een gezondere financiële huishouding! Alleen zo kan het weerstandsvermogen worden opgekrikt naar een aanvaardbaar niveau.

Het is niet de bedoeling dat gemeenten moeten bijspringen of risico’s voor lief nemen omdat Cosensus haar eigen financiële zaken niet op orde heeft! Waarom accepteren we automatisch de uitgangspunten van de kadernota? Waarom stellen we geen vragen bij het matige weerstandsvermogen? En waarom nemen we genoegen met een proces waarin afwijkende geluiden worden ontmoedigd?

Behoorlijk Bestuur vindt dat Helder en Julianadorp hun eigen stem moeten laten horen. Ook als dat betekent dat we niet meegaan in de landelijke consensus. We willen dat onze inwoners zien dat hun gemeenteraad kritisch kijkt naar samenwerkingsverbanden! Dat we niet alleen maar afvinken en doorschuiven, maar daadwerkelijk invloed uitoefenen. We willen transparantie over de keuzes die gemaakt worden, over de kosten die stijgen en over de risico’s die genomen worden met publieke middelen.

Daarom roepen wij het college en deze raad op wél een zienswijze in te dienen waarin we onze zorgen uitspreken! Over de stijgende lasten voor Den Helder zonder duidelijke meerwaarde voor onze inwoners. Het gebrek aan ambitie om het weerstandsvermogen te versterken. Het huidige niveau van 0,52 is simpelweg onvoldoende en wordt niet eens benoemd. Cosensus zal echt zelf financieel beter moeten besturen om het weerstandsvermogen op peil te brengen.

Het ontbreken van kritische evaluatie van de samenwerking en de resultaten van Cosensus. De neiging om afwijkende standpunten te marginaliseren in het streven naar consensus.

Behoorlijk Bestuur voor Den Helder en Julianadorp staat voor een commissie die haar controlerende taak serieus neemt, die niet klakkeloos meegaat met de stroom en die altijd het lokale belang voorop stelt. Consensus is mooi als het op inhoud op stand komt, maar nooit een doel op zich! Wij kiezen voor open en behoorlijk bestuur.

Tot zover, voorzitter.

Voorzitter, dank u voor het woord.

Die 0,52 is onvoldoende. Waarom onvoldoende? De risico’s zijn zo groot dat je eigenlijk die risico’s niet kan dekken. Dan kom je aan die 0,52. Door het argument te gebruiken: we gaan geen reserves opbouwen. Dat willen we ook niet, want ze hoeven ook geen reserves opbouwen. Behoorlijk Bestuur is een voorstander dat ze zuiniger moeten zijn! Zuiniger. Minder uitgaven.

En waarom? In het verleden is het zo geweest dat zij leaseauto’s hadden staan die ze niet gebruikten! Koffiemachines hadden staan die ze niet gebruikten! Een gebouw leeg hadden staan. Leeg!..! Verder hadden zij ook een jaarrekening dat is afgekeurd door de accountant! Dat is in het verleden. Nu gaat alles goed. Maar ik vind wel dat je als college goed vinger aan de pols moet houden!

Nog een nabrander van een interruptie van de heer Oudijk: Een risico van 0,52 wil dus zeggen dat die risico eraan komt en als ze moeten schokken dat ze dat niet kunnen betalen. Dus dat zal ten alle tijde bij de gemeentes vandaan komen! Dat wil die 0,52 zeggen. En anders moet je gewoon een risico… Je moet alleen sturen op een risico van 1.

En als je zegt: ja, wij stellen op 0,52, dan hoeven zij minder geld op te halen bij de gemeente. Uiteindelijk moet je dat betalen. Je moet het altijd betalen als je onder die 1 blijft zitten! Of je moet geluk hebben, maar dan moet je niet op een risico van 0,52 komen.

Voorzitter: Wilt u hierop reageren? Want ik hoorde geen vraag?

Wethouder: Nee, maar ik voel wel de behoefte om daarop te reageren. Want er wordt dan de suggestie gewekt dat dat risico wat daar beschreven wordt, dat dat een absoluut feit is. En het risicoprofiel wat wordt opgebouwd en waar het weerstandsraad zelf tegenaan… Dat hebben we afgesproken. Dat is de betekenis van het weerstandsvermogen.

Voorzitter: Meneer Oudijk, gaat u gang.

Sjoerd Oudijk: Zoals de wethouder aangeeft, zegt hij nu dat het risico verkeerd wordt berekend. Want anders zou die niet komen, zegt hij. Ja, dat zegt hij wel! Zei u dat, wethouder?

Behoorlijk Bestuur
18 Maart 2026
Stem Lijst 1

Na invullen op bevestigen klikken